Егер қызметкер жүкті болса, бала босанғанға дейін немесе одан кейін демалысқа өтініш бере алады. Сондай-ақ, 8 жасқа дейінгі немесе бастауыш мектептің 2-сыныбына дейінгі балаларды тәрбиелеу үшін бала күтіміне арналған демалыс (жұмыс уақытының қысқаруы) жүйесін пайдалануына болады.
- Бала күтіміне арналған демалыс жүкті әйел қызметкерлерді де қамтиды
01Босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс
(1)Кімдерге арналған
- Еңбек кодексіне сәйкес 1 және одан көп қызметкері бар кәсіпорында жұмыс істейтін әйел қызметкерлер демалыс түріне (тұрақты, уақытша және т.б.) қарамастан бұл демалысты пайдалана алады.
(2)Босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс мерзімі
Егер босану қалыпты өтсе, бала туылғанға дейін және кейінгі кезеңді қамтитын 90 күндік демалыс беріледі.
Босанғаннан кейінгі кезең кемінде 45 күнді құрауы тиіс.
- ① Қызметкер түсік тастап немесе баласы өлі туылған жағдайда, ② Қызметкердің жасы 40-тан асқан болса, ③ Медициналық мекеменің түсік немесе өлі туылу қаупі туралы анықтамасы болған жағдайда, босануға дейін берілетін 44 күндік демалысты жүктіліктің бастапқы кезеңінде пайдалануына болады
Босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс осы кәсіпорында жұмыс істеп жатқан қызметкерлерге беріледі, сондықтан демалыс кезеңінде еңбек шарты аяқталса, демалыс та шарт аяқталған кезде тоқтатылады.
- Егер бірден екі немесе одан да көп бала (егіз және т.б.) дүниеге келсе, 120 күндік демалыс беріледі. Бұл жағдайда босанғаннан кейінгі кезең кемінде 60 күнді құрауы тиіс.
(3)Босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс төлемдері
- Босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс кезеңінде демалыс төлемдері беріледі.
- Үлкен кәсіпорындарда 60 күндік төлемді компания ай сайынғы орташа еңбекақының 100%-і мөлшерінде төлейді, ал қалған 30 күндік төлемді еңбек сақтандыруынан алады (айына 2,100,000 вон шегінде).
- Мұндай төлемдерді төлейтін компанияларда(Шағын және орта кәсіпорындар): 90 күндік демалыс төлемдері еңбек сақтандыруынан төленеді (айына 2,100,000 вон шегінде), ал алғашқы 60 күндік кезеңге компания ай сайынғы орташа еңбекақы мен босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс төлемі арасындағы айырмасын өтейді.
- Мерзімді ・уақытша қызметкерлердің босану демалысы кезінде еңбек шарты аяқталған жағдайда қалған демалыс мерзіміне байланысты заңда белгіленген демалыс төлемдері еңбек сақтандыруынан төленеді.
- Егер бірден екі немесе одан да көп бала (егіз және т.б.) дүниеге келсе, ірі кәсіпорындарда 75 күндік төлемді компания ай сайынғы орташа еңбекақының 100%-і мөлшерінде төлейді, ал қалған 45 күндік төлемді еңбек сақтандыруынан алады (айына 2,100,000 вон шегінде). Шағын және орта кәсіпорындарда 120 күндік босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс төлемдері толық еңбек сақтандыруы есебінен төленеді (айына 2,100,000 вон шегінде).
(4)Босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс төлемдерін алуға өтініш беру
Босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс төлемдерін алғысы келетін қызметкер жұмыс берушіден демалысқа қатысты анықтама қағазын алып, оны босанғанға дейінгі және кейінгі демалысқа арналған төлемдер өтінішімен бірге өтініш берушінің тұрғылықты мекенжайы немесе жұмыс орнының орналасқан жеріне тиесілі жұмыспен қамту орталығына тапсыруы керек.
Қажетті құжаттар
- Компаниядан алынатын құжаттар: Босанғанға дейінгі және кейінгі демалысқа қатысты анықтама қағазы, еңбекақы туралы тізімдеме, еңбек шартының көшірмесі және басқа да еңбекақыны растайтын құжаттар.
- Еңбек және жұмыспен қамту министрлігінің веб-сайты немесе жұмыспен қамту орталығынан алынатын құжаттар: Босанғанға дейінгі және кейінгі демалысқа арналған төлемдер өтініші
02Түсік немесе бала өлі туылған жағдайда берілетін демалыс
(1)Кімдерге арналған
- Түсік·бала өлі туғанда берілетін демалыс негізінен табиғи түсік жағдайында ғана беріледі, (жасанды аборт жасату жағдайында 「Ана мен бала туралы заң」 ның 14-бабының 1-тармағына сәйкес жағдайда ғана берілуі мүмкін), демалыс мерзімі жүктілік кезеңіне байланысты әртүрлі болады.
- Еңбек кодексіне сәйкес 1 және одан көп қызметкері бар кәсіпорында жұмыс істейтін әйел қызметкерлер еңбек шартының түріне (тұрақты, уақытша және т.б.) қарамастан демалысқа өтініш беріп, оны пайдалана алады.
(2)Түсік немесе бала өлі туылғанда берілетін демалыс мерзімі
Түсік немесе баланың өлі туу қаупі болған жағдайда жүктілік мерзіміне байланысты кезең-кезеңмен қорғау демалысы беріледі.
- Жүктілік ~11 апта ішінде: Түсік немесе бала өлі туған күннен бастап 5 күнге дейін қорғау демалысы беріледі
- Жүктілік 12~15 апта ішінде: Түсік немесе бала өлі туған күннен бастап 10 күнге дейін қорғау демалысы беріледі
- Жүктілік 16~21 апта ішінде: Түсік немесе бала өлі туған күннен бастап 30 күнге дейін қорғау демалысы беріледі
- Жүктілік 22~27 апта ішінде: Түсік немесе бала өлі туған күннен бастап 60 күнге дейін қорғау демалысы беріледі
- Жүктілік 28 аптадан жоғары : Түсік немесе бала өлі туған күннен бастап 90 күнге дейін
(3)Түсік немесе бала өлі туылғанда берілетін демалыс бойынша төлемдер
- Түсік немесе бала өлі туғанда берілетін демалыс төлемдері босанғанға дейінгі және кейінгі демалыс төлемдеріне қойылған талаптар бойынша жүзеге асырылады.
- Үлкен кәсіпорындарда демалыс кезеңінің алғашқы 60 күні үшін төлемдерді компания, ал 60 күннен асатын соңғы 30 күн үшін еңбек сақтандыруынан төлемдер төленеді (айына 2,100,000 вон шегінде).
- Мұндай төлемдерді төлейтін компанияларда демалыс кезеңінің 90 күні толықтай еңбек сақтандыруынан төленеді (айына 2,100,000 вон шегінде).
(4)Түсік немесе бала өлі туылғанда берілетін демалыс бойынша төлемдерді алу тәртібі
- Түсік немесе бала өлі туылғанда берілетін демалыс төлемдерін алғысы келетін қызметкер жұмыс берушіден осы демалысты растау қағазын алып, демалыс төлемдеріне өтініш формасын және медициналық мекемеден түсік немесе баланың өлі туғанын растайтын анықтаманы қызметкердің тұрғылықты мекенжайы немесе жұмыс орнының орналасқан жеріне тиесілі жұмыспен қамту орталығына тапсыруы керек.
03Бала күтіміне арналған демалыс
Жүкті әйел қызметкерлер немесе 8 жасқа дейінгі немесе бастауыш мектептің 2-сыныбына дейінгі балалары бар қызметкерлер балаларын тәрбиелеу үшін 1 жылдық демалыс ала алады.
(1)Кімдерге арналған
- Бала күтіміне арналған демалысқа бір жұмыс орнында 6 айдан астам үздіксіз жұмыс істеген, жүкті әйел қызметкерлер немесе 8 жасқа дейінгі сондай-ақ бастауыш мектептің 2-сыныбына дейінгі балалары бар ерлер мен әйел қызметкерлер өтініш бере алады.
- Мұндай жүйе ерлер мен әйел қызметкерлердің бала тәрбиесіне байланысты жұмыстан шығуына жол бермеуіне және жұмыс пен отбасын үйлесімді біріктіру үшін қызметкер мәртебесін сақтай отырып, бала күтіміне арналған демалыс алуына кепілдік береді.
(2)Бала күтіміне арналған демалыс мерзімі
- Бала күтімі бойынша демалыс бір жылға кепілдендірілген (ең көбі бір жыл алты айға дейін*).
- Екі ата-ана да үш ай немесе одан көп уақыт бала күтімі демалысын пайдаланған жағдайда, жалғызбасты ата-аналар, ауыр дәрежедегі мүгедектігі бар баласы бар ата-аналар
(3)Бала күтіміне арналған демалыс төлемдері
- Бала күтіміне арналған демалыс кезеңі төлемсіз болғанымен, қызметкерлердің өмір сүру деңгейін сақтап, жас балаларды күтуге мүмкіндік беру үшін 30 күннен астам демалыс пайдаланған қызметкерлерге еңбек сақтандыруы арқылы бала күтіміне арналған демалыс төлемдері* төленеді
- Бала күтімі бойынша демалыс: (1–3 ай) Ай сайынғы ең жоғары мөлшер — 2,5 миллион вон, тұрақты жалақының 100%-ы; (4–6 ай) Ай сайынғы ең жоғары мөлшер — 2 миллион вон, тұрақты жалақының 100%-ы; (7-айдан бастап) Ай сайынғы ең жоғары мөлшер — 1,6 миллион вон, тұрақты жалақының 80%-ы
- Егер екі ата-ана да 18 айға дейінгі балаға бала күтімі бойынша демалыс алса, алғашқы алты айдағы әрбір ата-ананың бала күтімі бойынша жәрдемақысы олардың қалыпты жалақысының 100%-ын құрайды (ең жоғары мөлшері ай сайын 2,5 миллионнан 4,5 миллион KRW сомаға дейін шектеледі*).
- Бірінші айға 2,5 миллион KRW, екінші айға 2,5 миллион KRW, үшінші айға ең жоғарысы 3 миллион KRW, төртінші айға 3,5 миллион KRW, бесінші айға 4 миллион KRW, алтыншы айға ең жоғарысы 4,5 миллион KRW
- Жалғызбасты ата-аналардың бала күтімі бойынша демалыс жәрдемақысы: (Алғашқы 3 ай) қалыпты жалақының 100% (ең жоғарысы 3 миллион KRW), (4-тен 6-айға дейін) қалыпты жалақының 100% (ең жоғарысы 2 миллион KRW), (7 айдан кейін) қалыпты жалақының 80% (ең жоғарысы 1,6 миллион KRW)
- Бала күтіміне арналған демалыс төлемдерінен бөлек, мұндай төлемдерді төлейтін компаниялардың жұмыс берушілеріне еңбек сақтандыруы арқылы жұмыс орнының тұрақтылығын қолдауға арналған жәрдемақы (ерекше жағдай қолданылғанда айына 2,000,000 вон, қалған жағдайда айына 300,000 вон) төленеді.
- (Ерекше жағдай): 12 айға дейінгі балалары бар жұмыс берушілерге 3 ай немесе одан көп бала күтіміне арналған демалыс берген жағдайда, алғашқы 3 айда айына 2,000,000 вон төленеді
(4)Бала күтіміне арналған демалыс төлемдерін алу тәртібі
Демалысқа шығардан 30 күн бұрын жұмыс берушіге бала күтіміне арналған демалысқа өтініш беру қағазын тапсыру қажет.
Бала күтіміне арналған демалыс төлемдерін алғысы келетін қызметкер жұмыс берушіден бала күтіміне арналған демалысты растайтын анықтама қағазын алып, оны бала күтіміне арналған демалыс төлемдеріне өтініш формасымен бірге қызметкердің тұрғылықты мекенжайы немесе жұмыс орнының орналасқан жеріне тиесілі жұмыспен қамту орталығына тапсыруы қажет.
Құжаттар
- Компаниядан алынатын құжаттар: Бала күтіміне арналған демалысты растайтын анықтама қағазы, еңбекақы тізімдемесі, еңбек шартының көшірмесі және басқа да еңбекақыны растайтын құжаттар
- Еңбек және жұмыспен қамту министрлігінің веб-сайты немесе жұмыспен қамту орталығынан алынатын құжаттар: Бала күтіміне арналған демалыс төлемдеріне өтініш формасы
04Бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытының қысқаруы
- 8 жасқа дейінгі немесе бастауыш мектептің 2-сыныбына дейінгі балалары бар қызметкерлер баланы күту үшін апталық жұмыс уақытын 15–35 сағатқа дейін қысқарта алады.
(1)Кімдерге арналған
- Бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқарту құқығына бір жұмыс орнында 6 айдан астам үздіксіз жұмыс істеген және 8 жасқа дейінгі сондай-ақ бастауыш мектептің 2-сыныбына дейінгі балалары бар қызметкерлер өтініш бере алады.
- Бұл жүйе жұмыс істеу және баланы тәрбиелеу процесін үйлесімді біріктіруге мүмкіндік береді, сондай-ақ қызметкерлердің мансап үзілуінің алдын алады, жұмысқа бейімділікті жоғалтпауға және жұмыспен қамтылудың тұрақтылығын қамтамасыз етуге көмектеседі.
(2)Пайдалану мерзімі
- Бала күтімі кезеңінде жұмыс уақытының қысқартылуы бір жылға дейін кепілдендірілген. Алайда, пайдаланылмаған бала күтімі демалысы болса, оны қосымша пайдалану арқылы жалпы үш жылға дейін ұзартуға болады.
(3)Бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқарту төлемдері
- Қысқартылған жұмыс уақыты кезеңінде істелген сағаттар үшін жалақыны жұмыс беруші төлейді, ал қысқартылған сағаттар үшін жұмыс уақыты қысқарғаны үшін төленетін жәрдемақыны жұмыспен қамту сақтандыруы өтейді. Бұл жәрдемақы қысқартылған сағаттарға пропорционалды түрде төленеді: аптасына алғашқы 10 қысқартылған сағат үшін — тұрақты жалақының 100%-ы (айына ең көп дегенде 2 000 000 вон), ал одан асатын қысқарту үшін — тұрақты жалақының 80%-ы (айына ең көп 1 500 000 вон).
- Бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқарту төлемдерінен бөлек, мұндай төлемдерді төлейтін компаниялардың жұмыс берушілеріне де босану және бала күтімі кезеңіндегі жұмыспен қамту тұрақтылығын қолдауға арналған жәрдемақы ретінде бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқартуға арналған төлем (айына 300,000 вон, инсентив* қолданылған жағдайда – айына 400,000 вон) және алмастырушы жұмысшыны қолдауға арналған төлем (айына 800,000 вон, тапсыру кезеңінде – айына 1,200,000 вон) төленеді) төленеді.
- (1-ден ∼3-ке дейінгі инсентив) Кәсіпорындағы бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқартуды қолданған алғашқы үш қызметкерге ай сайын қосымша 100,000 вон төленеді
(4)Бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқарту төлемдерін алу тәртібі
Бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқартуға өтінішті демалысқа шығардан 30 күн бұрын жұмыс берушіге тапсыру қажет.
Бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқарту төлемдерін алғысы келетін қызметкер жұмыс берушіден жұмыс уақытын қысқартуды растайтын анықтама қағаз алып, оны төлемдерге өтініш формасымен бірге қызметкердің тұрғылықты мекенжайы немесе жұмыс орнының орналасқан жеріне тиесілі жұмыспен қамту орталығына тапсыруы керек.
Құжаттар
- Компаниядан алынатын құжаттар: Бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқартуды растайтын анықтама қағазы, еңбекақы тізімдемесі, еңбек шартының көшірмесі және басқа да еңбекақыны растайтын құжаттар
- Еңбек және жұмыспен қамту министрлігінің веб-сайты немесе жұмыспен қамту орталығынан алынатын құжаттар: Бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқарту төлемдеріне өтініш формасы
- Егер қызметкер жүкті болса, бала туылғанға дейін немесе одан кейін «босанғанға дейінгі және кейінгі демалысқа» шыға алады. Сонымен қатар, 8 жасқа дейінгі немесе бастауыш мектептің 2-сыныбына дейінгі балалары бар қызметкерлер «бала күтіміне арналған демалыс» (бала күтімі кезеңіндегі жұмыс уақытын қысқарту) жүйесін пайдалана алады (бала күтіміне арналған демалыс жүкті әйел қызметкерлерге де қолданылады).
05Еңбек сақтандыруы қолданылмайтын тұлғаларға арналған босануға байланысты төлемдер
(1)Жобаның мақсаты
- Табысты қызмет атқаратын «еңбек сақтандыруы қолданылмайтын тұлғаларға» босанғаннан кейін табыс деңгейінің төмендеуіне байланысты ана мен баланы қорғау және күнкөріс деңгейін қолдау мақсатында босануға байланысты төлемдерді қамтамасыз ету (2019 ж. 1 шілдеден бастап енгізілді).
(2)Кімдерге беріледі
Табысты қызмет атқаратын жеке кәсіпкерлер, ерекше еңбек шарттары бойынша жұмыс істейтіндер, фрилансерлер, еңбек сақтандыруының 180 күндік талаптарын орындамаған қызметкерлер және т.б. төлем алуға құқылы
- Жалдамалы қызметкерлері жоқ жеке және ортақ кәсіпкерлер (жылжымайтын мүлікті жалға беру саласындағы кәсіпкерлерден басқа)
- Босануға дейінгі 18 айдың ішінде кемінде 3 ай табысты қызмет атқарған ерекше еңбек шарттары бойынша жұмыс істейтіндер мен фрилансерлер
- Еңбек сақтандыруы қолданылмайтын қызметкерлер
Еңбек сақтандыруына тіркелген, бірақ босануға дейінгі және кейінгі демалысқа арналған төлемдерді алу үшін «сақтандыру бірлігі бойынша 180 күндік» талаптарды орындамаған қызметкерлер.
Еңбек сақтандыруы туралы заңға сәйкес қолданылмайтын кәсіпорындардың қызметкерлері немесе еңбек сақтандыруы қолданылмайтын қызметкерлер.
Еңбек сақтандыруы қолданылмайтын кәсіпорындардағы тіркелмеген қызметкерлер
(3)Қолдау сомасы және өтініш беру мерзімі
- Жалпы сомасы 1,500,000 вон, босанған күннен бастап 1 жыл ішінде өтініш беруге болады. Белгіленген мерзімде өтініш берілмеген жағдайда төлем жойылады.
(4)Еңбек сақтандыруы қолданылмайтын тұлғаларға арналған босануға байланысты төлемдерді алу тәртібі
- Босануға байланысты төлемдерді алғысы келетін тұлға еңбек сақтандыруының веб-сайтына (www.ei.go.kr) тіркеліп, өтініш бере алады немесе өтініш берушінің тұрғылықты жеріне немесе жұмыс орны орналасқан аймаққа тиесілі жұмыспен қамту орталығына барып, сондай-ақ пошта арқылы өтініш бере алады.
- Қажетті құжаттар: Босануды растайтын анықтама (отбасы туралы куәлігі), табысты қызметті растайтын құжаттар, кәсіпкер ретінде тіркелу туралы анықтама және т.б.
- Жұмыспен қамту орталығы қажетті құжаттардан бөлек, босануға байланысты төлемдерді төлеу үшін қосымша растайтын құжаттарды сұратуы мүмкін.
06Жан-жары босанғанда берілетін демалыс
Әйелі босанған ер қызметкерлер 20 күндік ақылы демалысты қолдана алады.
(1)Кімдерге арналған
- Әйелі босанған ер қызметкер
- Әйелінің босануына байланысты қызметкерге демалыс беру арқылы оның әйелі мен баланың денсаулығын қорғауға және ерлердің бала күтіміне қатысуын кеңейтуге болады.
(2)Әйелінің босануына байланысты демалыс мерзімі
- 20 күндік ақылы демалыс (тек босанған күннен бастап 120 күн ішінде қолданылуы тиіс)
(3)Әйелінің босануына байланысты демалыс төлемдері
- Мұндай төлемдерді төлейтін компаниялардағы қызметкерлер үшін алғашқы 5 күндік демалысқа орташа еңбекақының 100%-і (ең жоғары мөлшері – 401,910 вон) еңбек сақтандыруынан төленеді.
- Жұмыс беруші алғашқы бес күн ішінде ең жоғарғы шектен асатын қалыпты жалақыны және қалған бес күнге арналған қалыпты жалақыны төлеуге міндетті.
(4)Әйелінің босануына байланысты демалыс төлемдерін алу тәртібі
Әйелінің босануына байланысты демалыс төлемдерін алғысы келетін қызметкер жұмыс берушіден демалысты растайтын анықтама қағазын алып, оны төлемдерге өтініш формасымен бірге өтініш берушінің тұрғылықты мекенжайы немесе жұмыс орнының орналасқан жеріне тиесілі жұмыспен қамту орталығына тапсыруы қажет.
Қажетті құжаттар
- Компаниядан алынатын құжаттар: Әйелінің босануына байланысты демалысты растайтын анықтама қағазы, еңбекақы тізімдемесі, еңбек шартының көшірмесі және басқа да еңбекақыны растайтын құжаттар.
- Еңбек және жұмыспен қамту министрлігінің веб-сайты немесе жұмыспен қамту орталығынан алынатын құжаттар: Әйелінің босануына байланысты демалыс төлемдеріне өтініш формасы.