ကိုရီးယားနိုင်ငံတွင်းနေထိုင်မှုလမ်းညွှန်

ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ(Republic of Korea), အတိုကောက်အနေဖြင့် ‘ကိုရီးယား(Korea)’ဟုလည်း ခေါ်တွင်သည်။

အာရှတိုက် အရှေ့မြောက်ဘက် ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် တည်ရှိပြီး၊ တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အကျယ်အဝန်းသည် 100,188.1km² ဖြစ်ပြီး၊ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်နှင့် ဆက်စပ်ကျွန်းများ အပါအဝင် တောင်ကိုရီးယားနှင့် မြောက်ကိုရီးယား စုစုပေါင်း အကျယ်အဝန်းဖြစ်သည့် 221,000km² ၏ 45% ဖြစ်သည်။ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်၏ အကျယ်အဝန်းသည် ကမ္ဘောဒီးယား(181,035km²)ထက် အနည်းငယ် ပိုကျယ်ပြီး၊ ဖိလစ်ပိုင်(300,000km²), ဗီယက်နမ်(331,210 km²), ဂျပန်(377,915km²)နိုင်ငံ၏ 2/3 ခန့် ကျယ်ဝန်းသည်။ တောင်ကိုရီးယားနှင့် မြောက်ကိုရီးယား ပေါင်းထားသည့် ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်သည် အမ်းနို့မြစ်ကို နယ်နိမိတ်ခြားပြီး အနောက်မြောက်ဘက်တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင်မူ ဒူမန်းမြစ်ကို နယ်နိမိတ်ခြားပြီး တရုတ်နိုင်ငံ၊ ရုရှားနိုင်ငံတို့နှင့် ထိစပ်နေသည်။ ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အရပ်မျက်နှာ 3ဖက်လုံးသည် ပင်လယ်များဖြစ်ပြီး အနောက်ဘက်တွင် ပင်လယ်ဝါ၊ အရှေ့ဘက်တွင် အရှေ့ပင်လယ်၊ တောင်ဘက်တွင် တောင်ပင်လယ်တို့က ဝန်းရံထားသည်။ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်၏ တောင်ဘက်ပိုင်းနှင့် အနောက်ဘက်ပိုင်းသည် အများအားဖြင့် မြေပြန့်ဖြစ်ပြီး၊ အရှေ့ဘက်ပိုင်းနှင့် မြောက်ဘက်ပိုင်းသည် တောင်တန်းမြေဖြစ်သည်။ ကိုရီးယားကျွန်းဆွယ်တွင် အမြင့်ဆုံးတောင်သည် ဘဲ့ဒူဆန်(2,744m)ဖြစ်သည်။ မြောက်ဘက်ပိုင်း၏ ဂယ်မာကုန်းပြင်မြင့်ကို ‘ကိုရီးယား၏ ခေါင်မိုး’ ဟု ခေါ်တွင်ပြီး၊ ကျွန်းဆွယ်၏ အရှေ့ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်ရှိ တောင်တန်းဖြစ်သည့် ထယ်ဘဲ့တောင်တန်းအား ဘဲ့ဒူဒယ်ဂန်းဟု ခေါ်တွင်သည်။
နာမည်ကြီးသည့် ကျွန်းများမှာ ဂျယ်ဂျူဒို၊ ဂေါ်ဂျယ်ဒို၊ ဂျင်းဒို၊ အူးလွန်းဒို စသည်တို့ ဖြစ်ပြီး၊ ဂျယ်ဂျူဒိုနှင့် အူးလွန်းဒိုသည် မီးတောင်လှုပ်ရှားမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ကျွန်းများဖြစ်ကြသည်။ ပင်လယ်ဝါကမ်းရိုးတန်းနှင့် တောင်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းကတော့ ria ပုံစံ ကမ်းရိုးတန်းဖြစ်ပြီး၊ ဒီရေအတက်အကျ ကွာခြားချက် မြင့်မားသည်။(အကိုးအကား - မြေယာ၊ အခြေခံအဆောက်အအုံနှင့် ပို့ဆောင်ရေးဝန်ကြီးဌာန)

ကိုရီးယားနိုင်ငံတော်အလံ တေးဂွတ်ကီး (Taegeukgi) တွင် အဖြူရောင်နောက်ခံ၊ အလယ်တွင် တေးဂွတ် (Taegeuk) သင်္ကေတနှင့် ထောင့်တစ်ထောင့်စီတွင် သင်္ကေတသုံးခုပါ စာလုံးများဖြစ်သည့် ဂေါင် (Geon)၊ ဂွန် (Gon)၊ ဂမ် (Gam) နှင့် ရီ (Ri) (☰၊ ☷၊ ☵၊ ☲) တို့ ပါဝင်ပါသည်။တေးဂွတ်ကီး၏ အဖြူရောင်နောက်ခံသည် တောက်ပမှုနှင့် သန့်စင်မှုတို့အပြင် အစဉ်အလာအရ ကိုရီးယားလူမျိုးများ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးကို မြတ်နိုးသော အမျိုးသားစရိုက်လက္ခဏာကို ကိုယ်စားပြုပါသည်။ အလယ်ရှိ တေးဂွတ်သင်္ကေတသည် ယင် (အပြာ) နှင့် ယန် (အနီ) မျှတမှုကို သင်္ကေတရေးဆွဲထားခြင်းဖြစ်ပြီး စကြဝဠာအတွင်းရှိ အရာအားလုံးကို ယင်နှင့်ယန် ပြန်လှန်တုံ့ပြန်မှုမှတစ်ဆင့် ဖန်တီးတည်ဆောက်ထားခြင်းဟူသော သဘာဝ အမှန်တရားကို ကိုယ်စားပြုနေပါသည်။ ထောင့်များရှိ သင်္ကေတသုံးခုပါ စာလုံးလေးခုတွင် မျဉ်းကြောင်းအတိုနှင့်အရှည်များ ပေါင်းစပ်ထားမှုများက ယင်နှင့်ယန်တို့၏ အသွင်ပြောင်းလဲပုံနှင့် အပြန်အလှန် တည်ဆောက်ပုံတို့ကို ပြသပါသည်။ ဂေါင် (☰) သည် စကြဝဠာအတွင်းရှိ အရာအားလုံးအနက် ကောင်းကင်ကို ဖော်ပြပြီး ဂွန် (☷) သည် မြေကြီး၊ ဂမ် (☵) သည် ရေနှင့် ရီသည် (☲) မီးတို့ကို ဖော်ပြပါသည်။ ဤသင်္ကေတသုံးခုပါ စာလုံးလေးလုံးသည် အလယ်ရှိ တေးဂွတ်နှင့် ညီညွတ်ကာ သဟဇာတ ဖြစ်ကြပါသည်။ ဤနည်းဖြင့် ရှေးခေတ်ကာလများကတည်းက ကိုရီးယားလူမျိုးများ၏ နေ့စဉ်ဘဝတွင် အသုံးပြုလေ့ရှိကြသော တေးဂွတ်သင်္ကေတ ပတ်လည်တွင် တေးဂွတ်ကီးကို ဗဟိုပြုထားကာ စကြဝဠာနှင့် အတူတကွဖြစ်ပြီး တီထွင်ဖန်တီးမှုနှင့် ကြွယ်ဝပြည့်စုံမှုတို့ကို အဆုံးမရှိ ရှာဖွေကြသော ကိုရီးယားလူမျိုးများ၏ စံသတ်မှတ်ချက်များကို သရုပ်ဖော်ထားပါသည်။ (ရင်းမြစ် - ပြည်တွင်းရေးနှင့် ဘေးကင်းရေး ဝန်ကြီးဌာန (Ministry of Interior and Safety))

ရှေးယခင်ကတည်းက ကိုရီးယားလူမျိုးများ၏ ချစ်မြတ်နိုးခြင်းခံခဲ့ရသည့် မူဂွန်းဟွာပန်း(無窮花)သည် ကိုရီးယားနိုင်ငံအား ကိုယ်စားပြုသည့် ပန်းအဖြစ် ‘ထာဝရ ပွင့်လန်းပြီး၊ ပွင့်ပြီးနောက် မကြွေသောပန်း’ဟူသည့် အဓိပ္ပါယ်ကို ဆောင်ပါသည်။ ရှေးမှတ်တမ်းများတွင် ကိုရီးယားလူမျိုးများသည် မူဂွန်းဟွာပန်းကို ရှေးဂျိုဆောင်ခေတ် မတိုင်ခင်ကတည်းကစပြီး ကောင်းကင်ဘုံ၏ ပန်းအဖြစ် တန်ဖိုးထားခဲ့ကြပြီး၊ ရှီလာခေတ်တွင်မူ နိုင်ငံအမည်ကို ‘ဂွန်းဟွာဟရန်း(槿花鄕 : မူဂွန်းဟွာနိုင်ငံ)’ ဟု ခေါ်တွင်စေခဲ့ပါသည်။ တရုတ်နိုင်ငံတွင်မူ ကိုရီးယားနိုင်ငံကို ယခင်ကတည်းကစပြီး “မူဂွန်းဟွာပန်းများ ပွင့်ပြီးကြွေသော အမျိုးကောင်းသားတို့ တိုင်းပြည်” ဟူ၍ တင်စားခေါ်ဆိုခဲ့ပါသည်။

ထိုကဲ့သို့ အချိန်ကြာမြင့်စွာ ကိုရီးယားပြည်သူများနှင့်အတူ ယှဉ်တွဲလာခဲ့သည့် မူဂွန်းဟွာ ပန်းသည် ဂျိုဆောင်ခေတ်နှောင်းပိုင်း ခေတ်မီနိုင်ငံတော်အဖြစ် ပြောင်းလဲသည့် ကာလတွင် “မူဂွန်းဟွာပန်းများ တောတောင်ရေမြေအဆုံး တစ်နိုင်ငံလုံးကို လွှမ်းခြုံစေ”ဆိုသည့် သီချင်းစာသားသည် နိုင်ငံတော်သီချင်းတွင် ပါပြီးနောက် ပြည်သူများ၏ ချစ်မြတ်နိုးမှုကို ပိုမိုရရှိခဲ့ပါသည်။ ထိုသို့သော မူဂွန်းဟွာပန်းနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကိုရီးယားပြည်သူများ၏ မပြောင်းလဲသော ချစ်ခြင်းမေတ္တာများသည် ဂျပန်ခေတ်တိုင်အောင် မပျောက်ပြယ်ဘဲ လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက်တွင်မူ မူဂွန်းဟွာပန်းကို နိုင်ငံတော်ကိုယ်စားပြုပန်း(國花)အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ကြပါသည်။ (အကိုးအကား :ပြည်သူ့အုပ်ချုပ်ရေးနှင့်လုံခြုံရေးဝန်ကြီးဌာန)

ယနေ့ခေတ် သီဆိုနေကြသည့် နိုင်ငံတော်သီချင်း စာသားသည် ပြည်ပနိုင်ငံများ၏ ကျူးကျော်မှုကြောင့် နိုင်ငံ ဒုက္ခကြုံခဲ့ရသည့် 1907ခုနှစ် ဝန်းကျင်တွင် နိုင်ငံချစ်စိတ်နှင့် သစ္စာစောင့်သိမှု၊ လွတ်လပ်မှုကို မြတ်နိုးသောစိတ်တို့ကို လှုံ့ဆော်ရန်အတွက် ဖန်တီးခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး၊ 1948ခုနှစ် ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံအစိုးရ ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် လက်ရှိ သီဆိုနေကြသည့် သီချင်းစာသားအတိုင်း ဆရာ အန်အိထယ်မှ 1935ခုနှစ်တွင် ရေးသားဖန်တီးခဲ့သည့် နိုင်ငံတော်သီချင်းကို အစိုးရ၏ တရားဝင် ပွဲအခမ်းအနားများတွင် အသုံးပြုခဲ့ပါသည်။
ထို့နောက် အတန်းတိုင်း၏ ကျောင်းဖတ်စာအုပ်များတွင် ထည့်သွင်းဖော်ပြခဲ့ပြီးနောက် တစ်နိုင်ငံလုံး နှစ်ခြိုက်စွာ စတင်သီဆိုခဲ့ကြပြီး၊ ယနေ့အချိန်ထိ ကိုရီးယားပြည်သူများမှ နိုင်ငံတော်သီချင်း(國歌)အဖြစ် သီဆိုလျက်ရှိကြပြီး၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးမှလည်း ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ၏ နိုင်ငံတော်သီချင်းဟု သိထားကြပါသည်။

ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ စုစုပေါင်းလူဦးရေသည် 51,780,579ဦး(2020ခုနှစ် လူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာသန်းခေါင်စာရင်း ကောက်ယူချက်၊ စာရင်းအင်းဦးစီးဌာန)ရှိကာ ကမ္ဘာ့အဆင့် 28ဆင့်ဖြစ်ပြီး၊ လူဦးရေထူထပ်မှုအနေဖြင့် 516ဦး/㎢(မြေယာဝန်ကြီးဌာန ကွက်စိပ်မြေတိုင်းစာရင်း နှစ်ချုပ်အစီရင်ခံစာ၊ စာရင်းအင်းဦးစီးဌာန ရှေ့ပြေးလူဦးရေစာရင်းခန့်မှန်းချက်)ရှိကာ ကမ္ဘာ့အဆင့် 23ဆင့် ဖြစ်သည်။

ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ GDPသည် ဒေါ်လာ 1.6732ထရီလီယံဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့အဆင့် 13ရှိကာ တစ်ဦးချင်း GDPမှာ ဒေါ်လာ 34,409.9ဖြစ်ပါသည်(2022ခုနှစ် ကိုရီးယားဘဏ်)။​

ကိုရီးယားနိုင်ငံသည် သမ္မတစနစ် ကျင့်သုံးနေသော နိုင်ငံဖြစ်ပြီး၊ သမ္မတသည် အစိုးရတစ်ရပ်၏ အမြင့်ဆုံးရာထူးခံအနေနှင့် ဥပဒေအရ ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးဌာန အားလုံးရှိ အကြီးအကဲများကို ညွှန်ကြားကြပ်မတ်ရသည်။ ဝန်ကြီးချုပ်သည် သမ္မတ၏ ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးဌာန တစ်ခုချင်းစီ၏ အကြီးအကဲများကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲရသည်။ အောက်ပါ ဖွဲ့စည်းပုံဇယားတွင် ပြထားသည့်အတိုင်း ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ အစိုးရအဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းပုံမှာ ဝန်ကြီးဌာန 19ခု၊ ဌာန 3ခု၊ ဦးစီးဌာန(ရုံး) အခု 20၊ ကော်မတီ 6ခုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။(2024.6.27.ရက်စွဲဖြင့်) ၎င်းတို့ထဲမှ အုပ်ချုပ်ရေးဝန်ကြီးဌာန 19ခုတို့သည် အောက်ပါ လုပ်ငန်းတာဝန်များကို ယူထားပါသည်။

ကိုရီးယားနိုင်ငံ၏ ဒေသများကို မြို့ပြကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသ 17ခုနှင့် ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေးဒေသ 226ခုဟူ၍ ခွဲထားပါသည်။ မြို့ပြကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသများမှာ အထူးမြို့တော် 1ခု၊ မြို့ကြီး 6ခု၊ အထူးကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ မြို့ 1ခု၊ ပြည်နယ် 6ခု၊ အထူးကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရပြည်နယ် 3ခုတို့ ဖြစ်သည်။ ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေးဒေသများမှာ မြို့ 75ခု၊ ခရိုင် 82ခု၊ မြို့နယ် 69ခု ရှိပြီး၊ ဒေသန္တရ အုပ်ချုပ်ရေးဒေသအသီးသီး၏ လက်အောက်ခံရုံးများဖြစ်သော ခရိုင်၊ မြို့နယ်၊ ရပ်ကွက် စုစုပေါင်း 3,491ခု ရှိပါသည်။ (2023ခုနှစ် 12လပိုင်း 31ရက်နေ့ နေ့စွဲဖြင့်)​